بررسی علل شکل گیری ایده آلیسم انقلابی مزدک و تأثیر آن در موفق نشدن این جنبش

Authors

اسماعیل سنگاری

استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، علی رضا کرباسی

کارشناسی ارشد تاریخ/ دانشگاه تهران،

abstract

بیشتر پژوهش هایی که در دهه های اخیر به جنبش مزدکی پرداخته اند، ساختار طبقاتی جامعه ایران عهد ساسانی را عامل شکل گیری تندروانه آن دانسته و این موضوع را حاصل ناکارآمدی این بافت اجتماعی می دانند؛ از این رو در صددند به این قیام صورتی منطقی و واقعی ببخشند. در این پژوهش برآنیم نشان دهیم ساختار طبقاتی جامعه ایران باستان که ریشه های عمیقی در واقعیت های جامعه ایرانی داشت، نه تنها عامل بی ثباتی و نارضایتی عمومی نبوده، بلکه مهم ترین عامل ثبات، نیرومندی ساخت و بافت اجتماعی و عنصری مهم در تثبیت و تداوم بنیان قدرت و تولید ثروت بوده است. ایده های مزدک بیشتر حاصل اندیشه هایی است که متأثر از فلاسفه ایده آلیست یونان باستان، در گفتمان گنوسیستی آسیای غربی مقارن با دوران ساسانی و کمی پیش از آن، شکل گرفته بود و ریشه هایی غیر ایرانی و نامأنوس با واقعیت های جغرافیایی ـ اجتماعی ایران داشت. از این رو، این قیام موفق به جذب قشر نخبه و شکل دهی ساختار نوینی از جامعه و حکومت نشد و تأثیرات انقلابی و آرمان خواهانه آن عامل بسیاری از ناکامی های شورش ها و قیام ها گردید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی علل شکل‌گیری ایده‌آلیسم انقلابی مزدک و تأثیر آن در موفق نشدن این جنبش

بیشتر پژوهش‌هایی که در دهه‌های اخیر به جنبش مزدکی پرداخته‌اند، ساختار طبقاتی جامعة ایران عهد ساسانی را عامل شکل‌گیری تندروانة آن دانسته و این موضوع را حاصل ناکارآمدی این بافت اجتماعی می‌دانند؛ از این رو در صددند به این قیام صورتی منطقی و واقعی ببخشند. در این پژوهش برآنیم نشان دهیم ساختار طبقاتی جامعه ایران باستان که ریشه‌های عمیقی در واقعیت های جامعة ایرانی داشت، نه تنها عامل بی ثباتی و نارضایت...

full text

علل شکل گیری و ماهیت جنبش های سیاسی در خاورمیانه: بررسی موردی جنبش سیاسی در یمن

جریانات اسلامگرا در یمن شامل شیعیان زیدی و بخش مهمی از اهل سنت  بوده که اخوان یمن در بین اهل سنت و الحوثی ها در بین شیعیان از اهمیت خاصی  برخوردارند. این نیروها   بدنبال قیام های مردمی اخیر در  تونس و مصر و برخی کشورهای دیگر در خاورمیانه  مبارزات خود را در قالب راهپیمائی های گسترده اما آرام ادامه دادند  و خواستار اصلاحات  سیاسی و اجتماعی در کشور می باشد  که در این مقاله تلاش می کنیم  به بررسی  ...

full text

ایده آلیسم در تصوف

  جهان بینی صوفیانه- در همه نحله ها و فرق اهل تصوف- رنگی از ایده آلیسم و آرمان گرایی دارد؛ بدین معنی که تخیل و جنب ههای احساسی و عاطفی بیش از واقع­ گرایی و عقل و منطق و تجربه، بر مبانی و اصول اعتقادی و اهداف آن حکمفرماست. بسیاری از مبانی و اصول و دیدگاه های ایده آلیست ها را می توان در تصوف جستجو کرد؛ برخی از مفاهیم و نظریات و مضامین تصوف با مفاهیم و دیدگاه های ایده آلیستی مطابقت دارند؛ علاوه بر...

full text

شکل گیری گفتمان انقلابی در ایران

ایران در دوره جدید، دو تحول اساسی را به خود دیده است: انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی. این دو تحول بنیادین که می توان آنها را محصول ورود ایران به دوران جدید خواند، از نظر ماهیت و اهداف تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند که مهمترین آن اتخاذ رویکرد اصلاح طلبانه قبل از انقلاب مشروطه و شکل گیری گفتمان انقلابی قبل از وقوع انقلاب اسلامی بوده است. گفتمان انقلابی با هدف دگرگونی در وضعیت موجود و به عنوان ...

full text

جنبش اجتماعی مزدک و اندیشه سیاسی شاهی

نهضت نافرجام مزدک –نخستین جنبش اجتماعی ایران است که در اوایل حکومت قباد در سال 494میلادی بر پا شد و تا سال524ادامع یافت و اثرات وسیع و شگرفی را حتی بعد از سقوط ساسانیان به جا گذاشت .نوشتار حاضر از رهیافت اندیشه سیا سی –این قیام را مورد بررسی قرار داده و بر این مدعا است که-جنبش مزدک –جنبش اجتماعی در لوای مذهب بوده و هیچ گونه تقابلی با اندیشه سیاسی شاهی نداشته است.مقاله برای بررسی صحت و سقم این ف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات تاریخ اجتماعی

جلد ۶، شماره ۲، صفحات ۱۶۳-۱۹۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023